ΔΥΣΤΟΚΙΑ

Μια από τις δυσκολότερες στιγμές της αναπαραγωγής είναι η περίπτωση δυστοκίας. Υπάρχει πάντα η περίπτωση να «φρακάρει» το αυγό και να επιφέρει ακόμη και τον θάνατο του θηλυκού. Η δυστοκία είναι φαινόμενο που παρατηρείται σε όλες τις ράτσες πουλιών, από καναρίνια μέχρι παπαγάλους.

Ζήτησα πληροφορίες γι αυτό το φαινόμενο, από τον Γερμανό πτηνίατρο Dr. Bürkle ώστε να ενημερωθώ για την βοήθεια που μπορούμε να προσφέρουμε σε παρόμοιες περιπτώσεις. Μου ανέφερε ότι στατιστικά τα είδη στα οποία εμφανίζεται περισσότερο η δυστοκία είναι πρώτα τα Budgies, δεύτερα τα Cοckateils και ακολουθούν τα καναρίνια. Στα αγριοπούλια παρατηρείται σπάνια, αλλά είναι υπαρκτό.

Γιατι «φρακάρει» το αυγό?

Παλαιότερα πίστευαν ότι έφταιγε το μέγεθος, σήμερα όμως γνωρίζουμε ότι κατά 90% ευθύνεται η έλλειψη ασβεστίου. Λόγω αυτής της έλλειψης ξεκινούν τα προβλήματα κατά την διάρκεια της πορείας του αυγού από την ωοθήκη προς την αμάρα, την οποία και φράζει με τα γνωστά αποτελέσματα.

Για να κατανοήσουμε καλύτερα τι συντελείτε στο σώμα του θηλυκού κατά την δημιουργία ενός αυγού θα πρέπει να κοιτάξουμε την προεργασία που κάνει το ίδιο το σώμα πριν την πράξη και την διαδικασία δημιουργίας ενός αυγού.

Στη περίοδο προετοιμασίας το σώμα του θηλυκού αρχίζει να κατακρατά ασβέστιο, χρησιμοποιώντας ως αποθήκες τα κόκαλα. Τα έχει προικίσει μ αυτό το σύστημα κατακράτησης ώστε ν ανταπεξέλθει στις μεγάλες ανάγκες για ασβέστιο που χρειάζεται η δημιουργία τόσων αυγών που θα παράγει κατά την αναπαραγωγή. Ανάλογα της ράτσας, κάνουν από 3 έως 5 αυγά ανά γέννα, σ ένα μικρό χρονικό διάστημα. Έρευνες έχουν δείξει ότι η πορεία του αυγού από την ωοθήκη έως την γέννηση διαρκεί 24,5 ώρες. Τώρα μπορούμε να φανταστούμε πόσο ασβέστιο χρειάζεται το σώμα τους για να παράγει 5 αυγά σε 5 μέρες και πόσο μεγάλη ποσότητα πρέπει να έχει αποθηκεύσει στα κόκαλα κατά την προετοιμασία. Αν αναλογιστούμε την διατροφή των σποροφάγων πουλιών που εκτρέφουμε, θ ανακαλύψουμε και την προέλευση, των όποιων, προβλημάτων σ αυτό το θέμα. Από έρευνες που έγιναν στο παρελθόν ανακαλύφθηκε ότι ακόμη και με τις καλύτερες, ποιοτικά, τροφές να ταΐζουμε τα πουλιά μας αυτά θα έχουν τουλάχιστον 20% έλλειψη από τα βασικά στοιχεία που χρειάζονται για την καλή τους υγεία. Αυτό, σε βάθος χρόνου, είναι αιτία ασθενειών. Και δεν είναι μόνο η έλλειψη ασβεστίου που δημιουργεί προβλήματα, χρειαζόμαστε και ένα περίσσευμα σε φώσφορο. Η σωστή αναλογία μεταξύ ασβεστίου – φωσφόρου, στον οργανισμό είναι 2 προς 1. Τέλος υπάρχει και το πρόβλημα του λίπους, το οποίο απορροφά το ασβέστιο , μη επιτρέποντας την αποθήκευση του στα κόκαλα. Αν υπολογίσουμε όλα τα παραπάνω, θα καταλάβουμε πόσο εύκολα δημιουργείται η δυστοκία και άλλες ασθένειες κατά την εκτροφή.

Τι πρέπει να προσέχουμε για ν αποφύγουμε την δυστοκία?

Πρέπει να τους χορηγούμε τροφές πλούσιες σε ασβέστιο και βιταμίνη D. Αφού οι σπόροι έχουν μικρή περιεκτικότητα σε ασβέστιο και είναι ανώφελο να τα εμπλουτίσουμε με σκόνη ασβεστίου αφού τα πουλιά δεν μπορούν να την καταναλώσουν σ αυτήν την μορφή, θα πρέπει να το χορηγήσουμε με άλλους τρόπους. Η χορήγηση μέσω της αυγοτροφής είναι ένας καλός κι εύκολος τρόπος. Τα τσόφλια των αυγών είναι μια καλή πηγή ασβεστίου. Τα χορηγώ μαζί με τα ιχνοστοιχεία, το κόκαλο σουπιάς και τριμμένα όστρακα, αφού τα βάλω για 10 λεπτά στο φούρνο μικροκυμάτων για την εξαφάνιση τυχόν βακτηριδίων σαλμονέλας.

Ένας άλλος τρόπος χορήγησης είναι μέσω του νερού. Ορισμένες εταιρίες έχουν σκευάσματα ασβεστίου σε υγρή μορφή. Άλλες έχουν σε σκόνη που διαλύεται στο νερό.

Βασική προϋπόθεση της κατακράτησης ασβεστίου είναι η βιταμίνη D. Είναι βιταμίνη που δημιουργεί το σώμα με την έκθεση του σε ακτίνες UVA και UVB. Απαραίτητη, λοιπόν, η χρήση ειδικών λαμπών ή η έκθεση των πουλιών στον ήλιο. Αυτή η βιταμίνη έχει τον ρόλο καταλύτη, ώστε ο οργανισμός ν απορροφήσει το ασβέστιο και να τα αποθηκεύσει στα κόκαλα. Σε αντίθετη περίπτωση το ασβέστιο αποβάλεται με τα κόπρανα δίχως ν αποροφηθεί. Με τα κόπρανα, επίσης, αποβάλεται και κάθε παραπανίσια ποσότητα ασβεστίου

Πως δημιουργείται το αυγό?

Μετά το ζευγάρωμα, ο οργανισμός του θηλυκού αρχίζει να δημιουργεί το αυγό. Στην ωοθήκη δημιουργείται ο κρόκος του αυγού. Στην συνέχεια προχωρά στην σάλπιγγα, όπου περιβάλετε από το ασπράδι και όλο μαζί συγκρατείται από μια μεμβράνη. Όλα αυτά δημιουργούνται μέχρι τα 2/3 της σάλπιγγας. Στο τελευταίο 1/3 δημιουργείται το τσόφλι ή το πρόβλημα της δυστοκίας αν ο οργανισμός δεν έχει τα απαραίτητα αποθέματα.

Πολλές φορές η δυστοκία γίνεται αντιληπτή από το προηγούμενο βράδυ. Το θηλυκό θ αρχίσει να κάθεται φουσκωμένο με τις φτερούγες κατεβασμένες. Σ αυτήν την φάση καλύτερο είναι να μην στρεσάρουμε το πουλί.

Αν την άλλη μέρα δεν καταφέρει να το αποβάλει μέχρι τις 9,30 – 10 η ώρα βεβαιωνόμαστε ότι υπάρχει πρόβλημα και πρέπει να επέμβουμε. Στην περίπτωση δυστοκίας το πουλί κάνει μεγάλες κουτσουλιές διπλάσιες από συνήθως, και κάνει συνεχής προσπάθειες για να αποβάλει τα αυγό. Αυτό το εξαντλεί, του κόβει την όρεξη για φαί και νερό και στο τέλος εξαντλημένο παίρνει θέση ύπνου περιμένοντας το μοιραίο.

Έχω διαβάσει διάφορους τρόπους για να βοηθήσουμε πουλί με δυστοκία.

- Για μένα η καλύτερη μέθοδος είναι η χορήγηση μιας σταγόνας ασβεστίου απευθείας στο στόμα, κάθε 15 λεπτά. Στις περισσότερες περιπτώσεις έπειτα από 2-3 ώρες θα έχει αποβληθεί τα αυγό. Αυτές τις ώρες καλό είναι να βρίσκεται σε κλουβί με θερμοκρασία περίπου στους 30 βαθμούς.

- Μια μέθοδος, που μου είχε αναφέρει κάποιος παλιότερος εκτροφέας, ήταν η εξής. Έβαζε το πουλί κάτω από την βρύση για 20-30 δευτερόλεπτα κρυώνοντας την κοιλιά του. Έλεγε ότι έτσι τελείωνε η κράμπα που είχε το πουλί. Έπειτα το έβαζε σε κλουβί με θερμοκρασία 30 βαθμών και μετά από 2 ώρες το πουλί γεννούσε.

- Βάζουμε , με σταγονόμετρο, λάδι στην αμάρα του πουλιού και κάνουμε μαλάξεις μέχρι να βγει το αυγό. Προσωπικά πιστεύω ότι το αυγό δημιουργείται πιο βαθιά και ότι το λάδι δεν φτάνει σ εκείνο το σημείο.

Η πιο επικίνδυνη μέθοδος που άκουσα είναι οι συνεχείς μαλάξεις της κοιλιάς και η πίεση του αυγού ώστε να βγει. Αν δεν είμαστε πολύ προσεκτικοί, πολύ πιθανόν να σπάσει το αυγό επιφέροντας τον θάνατο του πουλιού.

Σε περίπτωση που αντιληφθούμε αργά την δυστοκία κα το πουλί είναι εμφανώς καταβεβλημένο από την προσπάθεια αποβολής του αυγου, τότε χορηγούμε κάθε 5-10 λεπτά σταγόνες νερού με ασβέστιο και γλυκόζη ώστε να πάρει την ενέργεια που του χρειάζεται. Έπειτα προχωράμε με όποιον από τους παραπάνω τρόπους επιλέξουμε.

Μούζεβαλντ Αλέξανδρος ©